Pozdrowienia z Marsa od Olivera Sacksa!

Jak pisałyśmy w pierwszym poście człowiek może słyszeć, ale nie słuchać, i nie zdawać sobie sprawy z tego, co właśnie usłyszał. Może patrzeć, ale nie widzieć, i nie rejestrować wszystkich dopływających z otoczenia bodźców. Ale czy można nie wiedzieć, że się nie widzi? Można być niewidomym, i nie zdawać sobie z tego sprawy? Można! Można nawet w takiej sytuacji funkcjonować na takich samych zasadach jak osoba widoma i oglądać swój ulubiony serial. 

Nieświadomość utraty wzroku to jedno z zaburzeń, które Oliver Sacks (angielski neurolog i psychiatra) opisuje w swojej książce pt. „Antropolog na Marsie”. Książka zawiera opisy i interpretacje  siedmiu ciekawych przypadków, z którymi Sacks zetknął się w ramach swojej praktyki psychiatrycznej. „Pacjenci z problemami natury neurologicznej to podróżnicy po niezwykłych krainach” pisze autor. I z takim przeświadczeniem pozostaje czytelnik po przeczytaniu książki. 

Sacks to lekarz jedyny w swoim rodzaju. Ma w sobie trochę z kaznodziei, trochę z najlepszego przyjaciela, i trochę z geniusza. Obcuje ze swoimi pacjentami w niepowtarzalny sposób. Nie traktuje ich jako jednostki, ani jako przypadku. Do każdego z nich podchodzi w inny sposób, ale zawsze tak samo – z dobrocią serca, z empatią, z poczuciem misji do spełnienia, nieodpartą chęcią pomocy i dogłębnego zrozumienia przyczyn choroby. Próbuje także poznać ich życie od podszewki,  wejść w ich skórę i w jak najlepszy sposób, przekazać tę wiedzę nam, czytelnikom. [Poniżej zdjęcie Olivera Sacks'a. Czyż można go nie lubić?? :-)]

W „Antropologu na Marsie” znajdziemy opisy przypadków, o których nigdy nam się nie śniło, a jeżeli już, to w kontekście jakiegoś paradoksu, fantasy czy niemożliwości. W książce znajdziemy historię malarza, któremu pracę utrudniło pewne niespecyficzne zaburzenie widzenia, a dokładnie ślepota na barwy. Dezorientacja, lęk, frustracja towarzyszące poczuciu braku kontroli doskonale ilustrują skalę zjawiska, które dotknęło tego człowieka. Co ciekawe, nie dość, że nie postrzegał on barw, utracił także wyobraźnię z nimi związaną.

Kolejnym arcyciekawym „zaburzeniem z Marsa” jest przypadek Hipisa, który wiódł kolorowe życie. Doświadczył w tym życiu wiele, a te doświadczenia odcisnęły piętno na jego zdrowiu. Najjaskrawszym objawem zaburzeń Hipisa  było to, że mimo tego, że stał się on niewidomy, nie zdawał sobie z tego sprawy! Opowiadał o swoim ulubionym programie w telewizji, potrafił wytłumaczyć (a raczej zracjonalizować), każde niepowodzenie jakie mu się przytrafiło (np. „stłuczka” z krzesłem). Oprócz ślepoty, Hipis cierpiał także na zaburzenia orientacji i myślenia, nie zauważał on błędu w zdaniu „prezydentem jest Lyndon, ten który został zastrzelony”. 

Zdecydowalibyście się na operację, którą przeprowadzić miałby chirurg z zespołem Tourette’a? Prawdopodobnie musielibyście to przemyśleć. Wyobraźcie sobie, że oddajecie swoje zdrowie (lub życie) w ręce człowieka, który „zdewastował” prawie każdą ścianę w swoim domu, podczas posiłku kompulsywnie dotyka wiszącej nad nim lampy, a w ciągu jednego popołudnia powtarza słowo „opalanie” około pięciuset razy i ciągle czuje nieodpartą potrzebę zrobienia czegoś ryzykownego. A teraz wyobraźcie sobie, że ten człowiek, z powodzeniem, wykonuje zawód chirurga od kilkunastu lat! Jak mu się to udaje? Chcecie wiedzieć?  Sięgnijcie do książki „Antropolog na Marsie”!

W „Antropologu…” znajdziecie również anegdoty związane z „sawantycznymi idiotami”, autyzmem czy syndromem Aspergera. Przeczytacie także historie Virgila, który w dzieciństwie stracił wzrok, a po kilkunastu latach go odzyskał – paradoksalnie nie spełniło to jego oczekiwań. Na podstawie przypadku Virgila nakręcono film „Dotyk miłości”, który również serdecznie polecam.

A może już czytaliście tę książkę, i chcecie podzielić się swoimi wrażeniami? Może spotkaliście się, bądź słyszeliście o ciekawych przypadkach chorób czy zaburzeń, które są dla Was równie ciekawe? Może znacie jakieś publikacje na ten temat, albo filmy dotykające tej tematyki?